ul. Jaskółcza 39 85-308 Bydgoszcz

52 373 43 33 matkakosciola@op.pl

Sakrament Święceń

Podstawy biblijne

 

Do istoty kapłaństwa należy być pośrednikiem między człowiekiem, a Bogiem. Tak jak jeden jest Bóg, tak też jest „jeden pośrednik między Bogiem, a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus, który wydał siebie na okup za wszystkich” (1 Tm 2,5-6). Kapłan „jest spośród ludzi wzięty i dla ludzi postanowiony w tym, co do Boga należy” (Hbr 5,1). Jezus Chrystus jest więc jedynym kapłanem i pośrednikiem między Bogiem a człowiekiem. Jego kapłaństwo jest wieczne, „ponieważ trwa na wieki, ma kapłaństwo nieprzemijające. Przeto i zbawiać na wieki może całkowicie tych, którzy przez Niego zbliżają się do Boga, bo zawsze żyje, aby się wstawiać za nimi” (Hbr 7,24-25).
Wprawdzie Jezus nie nazywa siebie kapłanem, ale misja, którą spełniał, wskazywała na Jego godność kapłańską i osiągnęła swój moment szczytowy w Jego ofierze krzyżowej. Chrystus stał się kapłanem i ofiarą jednocześnie. Przed swoją ofiarna śmiercią, podczas Ostatniej Wieczerzy ustanowił Eucharystię – jako znak Nowego Przymierza – i polecił Apostołom, aby ją składali na Jego pamiątkę: „To czyńcie na moją pamiątkę” (Łk 22,19; por.1 Kor 11,25). Tym samym ustanowił kapłaństwo Nowego Przymierza. Zadaniem Apostołów było głoszenie Ewangelii w imieniu Chrystusa: „Kto was słucha, mnie słucha” (Łk 10,16), i sprawowanie Eucharystii jako Pamiątki Pana. Posłannictwo Apostołów Chrystus potwierdza po swoim zmartwychwstaniu, zlecając im nauczanie, udzielanie chrztu (Mt 28,19-20) i odpuszczenie grzechów (J 20,22-23). W tym też celu zesłał na nich Ducha Świętego, aby byli Jego świadkami „aż po krańce ziemi” (Dz 1,8).

 

Znaczenie i skutki sakramentu święceń

 

Przez święcenia chrześcijanin w sposób sakramentalny uczestniczy w jedynym kapłaństwie Jezusa Chrystusa. W Kościele są trzy stopnie kapłaństwa zwanego hierarchicznym lub służebnym: biskupstwo, prezbiterat i diakonat. Posiadający święcenia reprezentują Chrystusa, który jest Głową Kościoła, i powołani są do służby całemu ludowi Bożemu. Działają w imieniu Chrystusa i Kościoła (por.KL 7). Dlatego kapłaństwo sakramentalne różni się od powszechnego kapłaństwa wszystkich wiernych (ze chrztu i bierzmowania). Sakrament kapłaństwa nadaje przyjmującemu je niezatarte znamię zwane charakterem sakramentalnym (podobnie jak chrzest i bierzmowanie) i oznacza przeznaczenie do służby Chrystusowi i Kościołowi na zawsze. Dlatego nie może być powtórnie udzielany (por.KK 21;28; DK 2).
Kapłaństwo służebne daje udział w potrójnej funkcji (urzędzie) Chrystusa: prorockiej, kapłańskiej i pasterskiej (królewskiej). Wypełnianie tych funkcji polega na głoszeniu Ewangelii (przepowiadanie), sprawowaniu Eucharystii i innych sakramentów (uświęcanie ) oraz kierowaniu wspólnotą ludu Bożego (pasterzowanie ). Dotyczy to przede wszystkim biskupów, którzy przez konsekracje biskupią otrzymują pełnię sakramentu kapłaństwa (por.KK 21-26). Wszyscy biskupi razem tworzą jedno kolegium biskupów świata, na czele którego stoi biskup Rzymu, następca św.Piotra, czyli papież: „Biskupi, dzieląc troskę o wszystkie Kościoły sprawują ten swój biskupi urząd, otrzymany przez konsekracje biskupią, w łączności i pod zwierzchnictwem Papieża” (DB 3).
Całością życia religijnego – cząstki Kościoła powszechnego zwanej diecezją, kieruje biskup zwany diecezjalnym (lub ordynariuszem). Pomagają mu w tym biskupi pomocniczy (sufragani), którzy wprawdzie mają takie same święcenia biskupie i należą do kolegium biskupów, lecz nie posiadają własnej diecezji i własnych wiernych (nazywa się ich także biskupami tytularnymi). Z upoważnienia biskupa diecezjalnego spełniają posługi związane z urzędem biskupim na terenie jego diecezji.
Z biskupem diecezjalnym i jego biskupami pomocniczymi współpracują prezbiterzy, którzy w wykonywaniu sobie właściwych funkcji są od niego zależni i razem z nim tworzą jedno kapłańskie grono zwane prezbiterium diecezjalne, którego „ojcem jest biskup” (DB 28; por.KK 26-27).
Prezbiterzy posłani przez biskupa do lokalnych wspólnot ochrzczonych, jakimi są parafie, „czynią obecnym w pewnym sensie samego biskupa” i wypełniając obowiązki wynikające ze święceń prezbiteratu, pod władzą biskupa przepowiadają Ewangelię, uświęcają wiernych i kierują nimi (KK 28; DK 5). W tym celu od samego Boga otrzymują łaskę, „aby byli sługami Jezusa Chrystusa wśród ludów, pełniąc świętą posługę Ewangelii, aby ofiara ludów była przyjęta i uświęcona w Duchu Świętym” (DK 2). Posługa prezbiterów zaczyna się od głoszenia wiary słowem i przykładem, która powinna prowadzić do uwielbienia Boga w sprawowanej liturgii, przez co z kolei dokonuje się uświęcenie wiernych (por.KL 7). Jednak najważniejszą funkcję wynikającą z sakramentu kapłaństwa jest przewodniczenie Eucharystii, która jest „źródłem i szczytem całej ewangelizacji” i stanowi „ośrodek zgromadzenia wiernych, któremu przewodniczy prezbiter” (DK 5). Sprawowanie Eucharystii będąc głównym obowiązkiem prezbiterów (DK 13), ma być jednocześnie ośrodkiem i podstawą całego ich życia i posługiwania kapłańskiego (DK 14).
Całość posługi prezbiterów może być wypełniona jedynie w łączności z biskupem, a przez niego w łączności z całym kolegium biskupów (DK 15). Dlatego Sobór stwierdza, że „żaden prezbiter nie może oddzielnie i jako jednostka wypełnić dostatecznie swej misji, lecz tylko wspólnymi siłami z innymi prezbiterami pod przewodnictwem tych, którzy stoją na czele Kościoła” (DK 6).
W wypełnianiu zadań związanych ze święceniami biskupimi i prezbiteratu pomagają diakoni. Oni też umocnieni są łaską sakramentalną, aby służyć ludowi Bożemu w „posłudze liturgii, słowa i miłości”, zawsze jednak w łączności z biskupem i jego prezbiterami. Diakoni również uczestniczą w potrójnej funkcji Chrystusa: są głosicielami słowa Bożego, udzielają sakramentów chrztu i Eucharystii (Komunii św.), asystują i błogosławią w imieniu Kościoła małżeństwa, sprawują sakramentalia, przewodniczą wiernym zgromadzonym na wspólną modlitwę i nabożeństwa, przewodniczą liturgii pogrzebowej, na zlecenie biskupa lub proboszcza kierują głównie charytatywną działalnością Kościoła (KK 29).

Obecnie w Kościele są dwa rodzaje diakonatu

. Tam, gdzie konferencje biskupów uznają potrzebne, można przywrócić diakonat stały. Diakonami stałymi mogą być również mężczyźni żonaci. W wielu krajach, gdzie jest brak wystarczającej liczby prezbiterów, wprowadzono już ten rodzaj posługi kapłańskiej w stopniu diakona stałego, często żyjącego w małżeństwie. Najczęściej jednak diakonat stanowi stopień pośredni przed przyjęciem święceń prezbiteratu. Wypełnianie posługi diakona, trwające zwykle kilka miesięcy lub rok, ma na celu bezpośrednie przygotowanie do przyszłych zadań właściwych posłudze prezbiterów.